Od pierwszego lotu braci Wright (1903 r.) trwa rozwój transportu lotniczego; dzisiaj jest on ważnym elementem krwioobiegu światowej gospodarki, umożliwiając globalny jej zasięg. Towarzyszył mu rozwój opakowań pozwalających na szybki załadunek i rozładunek oraz zapewniających bezpieczny przewóz towarów samolotami. Powstały wreszcie kontenery lotnicze, (pierwszy w 1958 r. kontener lotniczy to „Paul Bunyan Box”), bez których transport na taką skalę, jak obecnie, nie byłby możliwy.
Kontenery lotnicze – rodzaje
Nie ma przesady w stwierdzeniu, że kontener lotniczy podniósł na wyższy poziom powietrzny transport. Kontenery i palety lotnicze określane są jako jednostkowe urządzenia ładunkowe ULD (Unit Load Devices). Przy użyciu ULD możliwy jest transport każdego rodzaju, poczynając od walizek pasażerów poprzez towary nietrwałe, pocztę, zwierzęta, urządzenia motoryzacyjne, ogólnie wszystkiego, co da się załadować na ULD. Samoloty mają na wyposażeniu układy ładujące, których zadaniem jest rozlokowanie palet i kontenerów w ładowni i takie ich zablokowanie w określonym jej miejscu, że stają się jakby częścią samolotu, co czyni je stabilnymi, a to ma znaczenie nie tylko dla ich bezpieczeństwa, ale dla lotu jako całości, szczególnie że import z Chin, nawet drogą lotniczą trwa wiele godzin.
Kontenery do transportu lotniczego
Kontenery do transportu lotniczego to lekkie konstrukcje, które wykonano z aluminium albo z aluminium i poliwęglanu. Wyróżnia się w nich podstawę, ramę z bocznymi i dachowymi panelami zwykle też solidne drzwiczki. Ich modele są bardzo zróżnicowane: takie, które daje się złożyć, wentylować, mogą też być chłodzone. Tańsze od nich są palety, towar jest tu zabezpieczony siatką umocowaną przy ich obręczy. Poniżej przykład kontenera lotniczego (po lewej) i palety (po prawej):
Kontener lotniczy – wymiary
Ponieważ transport ULD odbywa się za pośrednictwem linii lotniczych i lotnisk całego świata, koniecznym się stało wprowadzenie znormalizowanego sposobu oznaczania tych jednostek pozwalającego na szybką ich identyfikację w każdym kraju, na każdym lotnisku.
IATA (International Air Transport Association) tj. Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych wprowadziło globalnie obowiązujący system oznaczeń, który dla każdego ULD przypisuje jego indywidualny, wyraźnie widoczny kod, który pozwala na odczytanie typu ULD, jego wymiary, a także jego właściciela. Kod ten tworzy od dziewięciu do jedenastu znaków. Pierwsze trzy to literowy prefiks określający typ jednostki. Kolejne po nim, cztery albo pięć znaków, to seryjny numer ULD który odróżnia go od innych tego samego typu. Ostatnie dwa lub trzy znaki oznaczają właściciela ULD. Poniżej przedstawiono schemat takiego kodu:
Rozszyfrowujemy prefiks
Te pierwsze trzy znaki w kodzie sa najważniejsze, bo pozwalają na odczytanie typu ULD, jego przeznaczenia i wymiarów. Co oznacza pierwsza litera prefiksu pokazuje poniższa tabela :
Pierwsza litera prefiksu | Rodzaj ULD |
A | Certyfikowany kontener |
D | Niecertyfikowany kontener |
F | Niecertyfikowana paleta |
H | Certyfikowany kontener dla koni |
K | Certyfikowany kontener dla bydła |
L | Certyfikowany wielozakresowy kontener |
M | Niecertyfikowany termiczny kontener |
P | Certyfikowana paleta |
Q | Certyfikowany, hartowany kontener |
R | Certyfikowany termiczny kontener |
V | Stojak do transportu samochodów |
X,Y,Z | Zarezerwowany do użytku wewnętrznego linii lotniczych |
Druga litera prefiksu wskazuje na wymiary bazowe jednostki: długość i szerokość podstawy. Poniższa tabela przedstawia drugie znaki prefiksu oznaczane przez wymiary bazowe (dla ULD wyprodukowanych po 01.10.1990 r.):
Druga litera prefiksu | Wymiary bazowe ULD |
A | 2235 x3175 mm |
B | 2235 x2743 mm |
G | 2438 x6058 mm |
K | 1534 x1562 mm |
L | 1534 x3175 mm |
M | 2438 x3175 mm |
N | 1562 x2438 mm |
P | 1198 x1534 mm |
Q | 1534 x2438 mm |
R | 2438 x4978 mm |
S | 1562 x2235 mm |
I wreszcie trzecia litera prefiksu informuje o kształcie kontenera, a w przypadku palet mówi o jej systemie podtrzymującym. Poza kodem indentyfikacyjnym ULD na kontenerach i paletach musi znaleźć się informacja o ich wadze wadze brutto-MGW (Maximum Gross Weight) jak i waga samego opakowania -TW (Tare Weight) podane w kilogramach oraz funtach.